Nadjeżdżają #Ratopasy
O problemie
W 2022 roku uruchomiliśmy pierwszą ogólnodostępną bazę wypadków strażaków w Polsce. Aktualnie znajduje się w niej 285 przypadków śmierci strażaków w związku z pełnieniem przez nich służby. 76 z nich zginęło w wypadkach komunikacyjnych.
Ilu zostało rannych? Nie wiemy. Statystyka taka nie jest prowadzona.
Służba strażaka jest niebezpieczna. Jednak zagrożenie to nie tylko pożary. Jadąc do błahego zdarzenia np. gałęzi leżącej na jezdni możesz ulec wypadkowi w czasie dojazdu lub nawet powrotu z akcji.
Jeśli wydaje Ci się, że kierowcy w straży pożarnej znają się na swojej robocie, to pamiętaj, że do wypadku może dojść również z winy innego uczestnika ruchu. Jak powiedział Kubuś Puchatek “Bo wypadek to dziwna rzecz. Nigdy go nie ma, dopóki się nie wydarzy.”
Dlaczego jest to ważne?
Świadomość na temat zagrożeń wśród strażaków rośnie. Uczymy się np. jak sprawnie gasić pożary wewnętrzne, jak ratować innych strażaków w ramach roty asekuracyjnej, jak asekurować się na wysokości, wdrażamy profilaktykę nowotworową.
Jednak w tym wszystkim uciekło nam jedno ważne zagrożenie. To właśnie wypadki drogowe. Szansa, że odniesiesz obrażenia podczas gaszenia pożaru śmietnika jest znikoma. Jednak jadąc alarmowo do tego pożaru kierowca świadomie nie przestrzega niektórych zasad ruchu drogowego np. przejeżdżając na czerwonym świetle. Pora uświadomić sobie, że często strażacy ryzykują swoim życiem bardziej w czasie dojazdu do zdarzenia niż na miejscu akcji.
Nasza akcja
Pomysł na RATOPASY pojawił się w naszych głowach już dawno. Na co dzień szkolimy strażaków, stawiając na pierwszym miejscu ich bezpieczeństwo. Dlatego chcemy wypełnić tę lukę. Na temat pasów bezpieczeństwa pojawiło się w ostatnim czasie wiele mitów. Chcemy je obalić i pokazać, że to wykonalne, łatwe i niezwykle potrzebne.
Najważniejsza jest dla nas edukacja. To na niej chcemy oprzeć naszą akcję. Chcemy uświadamiać nie tylko strażaków jeżdżących do akcji, ale też ich dowódców, komendantów, osoby decyzyjne oraz producentów samochodów pożarniczych.
Co chcemy osiągnąć?
- 1. Zwiększenie liczby strażaków zapinających pasy bezpieczeństwa
- 2. Zmiana zapisów Rozporządzenia o bezpieczeństwie i higienie służby strażaków odnośnie zakładania aparatów w kabinie w czasie jazdy
- 3. Nauczenie strażaków, w jaki sposób bezpiecznie zakładać aparat powietrzny w czasie jazdy
- 4. Zmiana zapisów Rozporządzenia o bezpieczeństwie i higienie służby strażaków odnośnie pasów bezpieczeństwa.
- 5. Zmiana zapisów Rozporządzenia o bezpieczeństwie i higienie służby strażaków odnośnie jazdy w hełmach.
- 6. Poprawa jakości pasów bezpieczeństwa stosowanych w polskich samochodach pożarniczych.
1. Zwiększenie liczby strażaków zapinających pasy bezpieczeństwa
Główny cel RATOPASÓW to zmiana nastawienia do kwestii zapinania pasów przez strażaków. Zarówno podczas alarmowej jazdy do zdarzeń, jak i powrotów z akcji.
Większość strażaków nie wyobraża sobie jazdy swoim prywatnym samochodem bez zapiętych pasów bezpieczeństwa. Dbają oni również o bezpieczeństwo swoich bliskich np. ucząc zapinania pasów swoje dzieci. Jednak, gdy wsiadają do wozu strażackiego, zapominają o zasadach, które praktykują w życiu prywatnym.
Chcemy, by każdy strażak w naszym kraju dbał o swoje bezpieczeństwo. Zamierzamy promować pasy bezpieczeństwa jako podstawowy środek ograniczający skutki wypadków drogowych.
2. Zmiana zapisów Rozporządzenia o bezpieczeństwie i higienie służby strażaków odnośnie zakładania aparatów w kabinie w czasie jazdy
Większość współczesnych samochodów ratowniczo-gaśniczych posiada w oparciach foteli zamontowane aparaty powietrzne. Rozwiązanie takie ma umożliwić założenie aparatów na plecy jeszcze w czasie dojazdu.
W 2021 roku weszło w życie Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa i higieny służby strażaków Państwowej Straży Pożarnej. Rozporządzenie wyznacza standardy bezpieczeństwa podczas działań oraz całej służby.
W Rozporządzeniu znalazł się następujący zapis:
“W czasie jazdy pojazdem pożarniczym strażak nie zakłada sprzętu ochrony układu oddechowego.”
Nie wiemy, co autorzy mieli na myśli, ale sprzętem ochrony dróg oddechowych jest nie tylko aparat powietrzny ale również np. popularna w straży jednorazowa półmaska filtrująca.
Można domyślać się, że chodzi o to, by strażacy w czasie jazdy nie zakładali na plecy aparatów powietrznych. Zdecydowano się na taki krok prawdopodobnie, by ograniczyć skutki wypadków drogowych z udziałem strażaków. Powstał martwy przepis, ponieważ aż 70% strażaków przyznało w ankiecie, że nadal zakłada aparaty w kabinie w czasie jazdy.
W czasie wypadku to, czy strażak miał na plecach aparat powietrzny, czy go nie miał ma dużo mniejsze znaczenie od tego, czy miał on zapięte pasy bezpieczeństwa.
Chcielibyśmy, aby zakładanie aparatu powietrznego zamontowanego w kabinie było dozwolone. Jednak warunkiem powinno być to, że strażak przez cały czas będzie miał zapięte pasy bezpieczeństwa.
3. Nauczenie strażaków, w jaki sposób bezpiecznie zakładać aparat powietrzny w czasie jazdy
42% strażaków przyznało w naszej ankiecie, że jednym z powodów niezapinania pasów bezpieczeństwa jest to, że nie da się wtedy założyć aparatu powietrznego zamontowanego w oparciu fotela. Nieumiejętne zakładanie aparatów powietrznych może być przyczyną poważnych obrażeń ciała w czasie wypadku drogowego.
Będziemy edukować strażaków na temat tego, w jaki sposób można założyć w czasie jazdy aparat powietrzny mając jednocześnie cały czas zapięte pasy bezpieczeństwa. Aparat taki da się założyć w kabinie w sposób bezpieczny i być gotowym do akcji natychmiast po dojechaniu na miejsce. Dysponujemy trenażerem fotela stworzonym na potrzeby akcji.
4. Zmiana zapisów Rozporządzenia o bezpieczeństwie i higienie służby strażaków odnośnie pasów bezpieczeństwa.
W przyjętym w 2021 roku Rozporządzenia o bezpieczeństwie i higienie służby strażaków nie ma wzmianki na temat konieczności zapinania pasów bezpieczeństwa. Co ciekawe rozporządzenie, które zostało uchylone po wprowadzeniu aktualnie obowiązującego zawierało zapis, że “Załodze pojazdu pożarniczego zabrania się jazdy bez zapiętych pasów bezpieczeństwa, w przypadku wyposażenia pojazdu w takie pasy”.
Nie oznacza to, że obowiązek taki nie istnieje. Ustawa Prawo o ruchu drogowym zwana potocznie kodeksem drogowym nakłada taki obowiązek na kierującego pojazdem i jego pasażerów. Jednak brak takiego zapisu we wspomnianym rozporządzeniu może być mylący dla strażaków, którzy sądzą, że obowiązek taki został zniesiony.
5. Zmiana zapisów Rozporządzenia o bezpieczeństwie i higienie służby strażaków odnośnie jazdy w hełmach.
Kolejnym zapisem w Rozporządzeniu o bezpieczeństwie i higienie służby strażaków z 2021 roku, nad którym chcemy się pochylić, jest nakaz jazdy w hełmie na głowie. Dotyczy on sytuacji, w której strażacy udają się alarmowo do akcji. Wyjątki stanowią dojazdy w rejon koncentracji oraz dotyczą niektórych osób funkcyjnych. Zatem w Polsce strażak udający się alarmowo do większości akcji ma obowiązek posiadać na głowie hełm. Dla odmiany są miejsca na świecie, w których nie istnieją takie nakazy, a nawet wprowadzono zakaz jazdy w hełmie!
W USA od 2009 roku strażakom nie wolno jechać w hełmie na głowie. Hełm możne znajdować się w kabinie pojazdu pod warunkiem, że ma on swoje miejsce i jest zabezpieczony przed przemieszczaniem się. W samochodzie powinna znajdować się naklejka z przypomnieniem o zakazie.
Czemu trzymanie hełmu na głowie jest niebezpieczne?
Po pierwsze hełm to dodatkowe obciążenie dla głowy. W czasie wypadku bezwładna głowa w hełmie porusza się jeszcze większą siłą, narażając na obrażenia odcinek szyjny kręgosłupa.
Po drugie zagłówki foteli nie są dostosowane do jazdy w hełmie. Chronią one głowę i odcinek szyjny kręgosłupa pod warunkiem, że na głowie nie znajduje się hełm.
Czy hełm stanowi ochronę głowy podczas wypadku? Nie!
Hełm strażacki nie jest kaskiem przeznaczonym do sportów samochodowych. Kierowcy rajdowi mają kaski o innej konstrukcji oraz zagłówki ograniczające ruchy głowy na boki. W motorsporcie można spotkać również specjalne kołnierze zakładane razem z kaskiem, które mają odciążyć głowę i ograniczyć jej ruchy w czasie zderzenia.
6. Poprawa jakości pasów bezpieczeństwa stosowanych w polskich samochodach pożarniczych.
Aby pasy bezpieczeństwa spełniały swoją rolę, musi dać się je zapiąć. Niestety większość samochodów pożarniczych zabudowywanych w naszym kraju posiada pasy bezpieczeństwa, których zapięcie może być bardzo trudne lub wręcz niemożliwe.
Producenci samochodów stosują seryjne pasy bezpieczeństwa, które potrafią być za krótkie, by objąć strażaka wraz z aparatem w oparciu fotela. Miejsce montaży pasów utrudnia ich dosięgnięcie (pasy zamontowane za oparciem, a nie w oparciu). Największym problemem jest to, że w wielu samochodach wciąż montowane są pasy dwupunktowe zamiast dużo bezpieczniejszych trzypunktowych.
Chcemy lobbować w polskich firmach za montażem pasów bezpieczeństwa, które spełnią swoją funkcję i będą łatwe w zapinaniu. Mamy zamiar edukować również strażaków odpowiedzialnych za pisanie przetargów i późniejsze odbiory samochodów, bo część winy leży również po ich stronie.
Baza wiedzy
Zaglądaj na stronę regularnie. Wkrótce ukażą się tu kolejne artykuły edukacyjne na temat bezpiecznych zachowań w ruchu drogowym.
Uwaga na wypinające się aparaty
Sprawdziliśmy mocowania aparatów pięciu czołowych polskich producentów. Jest gorzej niż sądziliśmy. W razie wypadku aparaty mogą się wypiąć z mocować i stworzyć duże zagrożenie.
Czemu kierowcy nie mają zapiętych pasów?
Pasy zapięte za plecami kierowców albo zaślepki wpięte w klamry. To częsty widok w wozach strażackich. A przecież to kierowca powinien dawać przykład i to na nim ciąży formalny obowiązek dopilnowania pozostałych pasażerów.
Przedłużka pasa bezpieczeństwa
Czy przedłużka do pasa bezpieczeństwa jest w stanie bezpiecznie rozwiązać problem zbyt krótkich pasów bezpieczeństwa w samochodach strażackich?
Kampanię wspierają
Dołącz do nas i wpieraj RATOPASY
Jak możesz pomóc?
Bardzo liczymy na Twoją pomoc. Zależy nam na poprawie bezpieczeństwa polskich strażaków, ale nie zrobimy tego sami. Dlatego prosimy poinformuj o tej stronie swoich kolegów. Nie bój się podejmować z nimi trudnej i kontrowersyjnej tematyki zapinania pasów bezpieczeństwa. Dyskutujcie, ćwiczcie, pilnujcie siebie nawzajem.
Jeśli jesteś kierowcą to na Tobie ciąży obowiązek sprawdzenia, czy pasażerowie mają zapięte pasy. Traktuj ten obowiązek z odpowiedzialnością.
Jeśli jesteś dowódcą dawaj przykład swoim podwładnym. Zapinaj pasy i wymagaj tego od innych strażaków.
Nagłaśniajcie z nami akcję RATOPASY. Czym więcej osób się o niej dowie, tym większa szansa na zwiększenie bezpieczeństwa strażaków w naszym kraju.
Prowadzisz bloga, portal, kanał na Youtubie, masz profil o tematyce pożarniczej? Zostań partnerem naszej akcji i publikuj materiały promujące RATOPASY! Skontaktuj się z nami, a wspólnie określimy strategię.
Kontakt
Jeśli masz do nas pytania albo chcesz dowiedzieć się więcej o korzyściach z zapinania pasów bezpieczeństwa, możesz do nas napisać lub zadzwonić. Jesteśmy otwarci na Wasze sugestie i pomysły.
Daj nam znać również, gdy masz pomysł, w jaki sposób dotrzeć z akcją do większej ilości osób i osiągnąć cele naszej akcji.
Chętnie przyjedziemy do Waszej jednostki lub na wydarzenie, które organizujecie i przeprowadzimy zajęcia z zapinania pasów bezpieczeństwa.
FIRETRAP.PL
FireTrap.pl powstał z myślą o przekazywaniu wiedzy w sposób nowoczesny i atrakcyjny. Naszym mottem jest: "Ćwicz tak jak będziesz działać, działaj tak jak ćwiczyłeś". Na pierwszym miejscu stawiamy zapewnienie bezpieczeństwa strażakom, bez względu na to gdzie służą i jakie zadania wykonują.
Skontaktuj się z nami
tel.: +48 696 075 513
Gdy prowadzimy szkolenia ciężko nam odebrać telefon. Dlatego polecamy kontaktować się pisząc na adres:
info@firetrap.pl
Nasze centrum szkoleniowe:
ul. Kosmatki 12, 03-982 Warszawa
